ฆรามสิธรรม-ฆราวาสธรรม โดย ท่าน พุทธทาส

หน้าที่ 1 – ฆราวาส
สำหรับฆราวาสชนิดนั้น แต่อาตมาไม่เห็นด้วย เรื่องนั้นยังจะผิดด้วยการที่คิดตามอย่างนั้นมันจะผิดด้วย โดยเฉพาะบาลีนี้ไม่ได้ว่า ฆราวาสว่า ครเมชิโน คำบาลีอาจจะสอนว่า ยเสเต จตุโร ธรรมมา สัพธส ครเณชิโน ครเมชิโน คำนี้มันสำคัญ กัจจัง ธรรมโม ธิติจาโฆ สรเมกัจจ ยโสกิตติ ธรรมะ 4 ประการ คือ สัจจะ ธรรมะ ขันติ จาคะนี้ มีอยู่แต่ครเมสี ครเอสี ครเณสี ผู้มีศรัทธาอยู่แล้ว ท่านเสร็จแล้วสำเร็จกิจแล้วเขาจะไม่เศร้าโศก เบญจ ก็เป็นคำ คำหนึ่งที่เป็นปัญหา และคำว่า ครเมสิโน อีกคำหนึ่งก็เป็นปัญหา ฉะนั้นมีคำที่เป็นปัญหาอยู่ 2 คำ ธรรม 4 ประการนี้คือ สัจจะ ธรรมะ ขันติ จาคะ มีอยู่แก่บุคคลใดที่เป็นผู้มีศรัทธาและเป็นครเมษีแสวงหาซึ่งเรือน ถ้าคาราวาสี ก็ ผู้ครองเรือน ผู้อยู่เรือน เดียวนี้บาลีมันว่า ครเมษี ครเณสิโน ครเอษี ครเณษี ผู้แสวงหาซึ่งเรือน เอษี คำเดียวกับ ฤาษี นั้นแหละ แสวงหาซึ่งเรือน ธรรมะ 4 ประการนี้สำหรับผู้แสวงหาซึ่งเรือนแต่เรามักจะเข้าใจว่า ฆราวาสธรรม แปลว่า ผู้ครองเรือน แต่มันไม่ถูกและก็ทำให้เข้าใจผิดกันว่าใช้แก่ผู้ครองเรือน ผู้มีครอบครัวเท่านั้น ใช้กับผู้อื่นไม่ได้ ฉะนั้น ใช้กับใครได้ทั่วไปที่ต้องการทำงานเป็นชิ้นเป็นอันละก็ ให้ใช้ธรรม 4 ประการนี้ แม้จะเป็นบรรพชิต เป็นนักบวช เป็นพระภิกษุสงฆ์สามเณร ก็ใช้ธรรมะ 4 ประการนี้ได้ ถ้าเขาประสบความสำเร็จแล้วเขาจะไม่เศร้าโศก นั้นก็เลยถือธรรมะซึ่งมีใช้แก่คนทุกประเภท ทุกจำพวก อธิบายอย่างนี้เสนอมา

ทีนี้ก็มีนักพูดที่สถานีวิทยุแห่งหนึ่งที่เป็นของทหาร คือเขาพูดกำลังด่าอาตมาว่าธรรมสำหรับฆราวาสโดยเฉพาะนี้ไว้ใช้แก่คนทั่วไปทุกจำพวกเขาว่าอย่างนั้น เราไม่มีหน้าที่จะไ