ไหว้สา “ครูบาน้อย” วัดศรีดอนมูล
หากเอ่ยชื่อ “วัดพระเจ้าก้นกึ่ง” เชื่อว่าคงไม่ค่อยมาใครรู้จัก แต่หากเอ่ยชื่อ “วัดศรีดอนมูลครูบาน้อย” หลายท่านคงนึกออก เพราะวัดพระเจ้าก้นกึ่งก็คือวัดเดียวกับวัดศรีดอนมูล ตั้งอยู่ตำบลชมภู อำเภอสารภี จังหวัดเชียงใหม่
จากหลักฐานการสร้างวัดนี้ไม่มีปรากฏเป็นหลักฐานแน่ชัด แต่จากคำบอกเล่าของผู้เฒ่าผู้แก่สืบต่อกันมาเล่าว่า ในอดีตวัดนี้สร้างขึ้นเมื่อใดไม่มีใครทราบ แต่ชาวบ้านในอดีตเรียกว่า “วัดพระเจ้าก้นกึ่ง” เนื่องจากวัดมีสภาพรกร้างรวมถึงมีพระพุทธรูปเป็นจำนวนมากกระจัดกระจายอยู่ในบริเวณวัด ต่อมามาช้างป่าเข้ามาหากินและได้ใช้งางัดพระพุทธรูปจนหน้าคว่ำลงทำให้ฐานพระพุทธรูปยกขึ้น ชาวบ้านจึงพากันเรียกว่า “วัพระเจ้าก้นกึ่ง”
อย่างไรก็ตามจากหลักฐานภาษาล้านนาสันนิษฐานว่าวัดนี้สร้างขึ้นมาในสมัยของพระเจ้าติโลกราช ต่อมาเกิดสงครามพม่ายกทัพเข้ามาตีเมืองเชียงใหม่ ทำให้บ้านเมืองเกิดระส่ำระสายชาวบ้านต่างพากันหนีตาย วัดแห่งนี้จึงรกร้างขาดการทำนุบำรุงหลายร้อยปี ต่อมาในรัชสมัยของพระเจ้ากาวิละได้เข้ามากู้อิสรภาพด้วยการขับไล่พม่าข้าศึกออกจากล้านนาไทย และปราบดาภิเษกขึ้นเป็นเจ้าเมืองเชียงใหม่ทรงพระนามว่า “เจ้าพระยาวชิระปราการ” แล้วได้ให้แสนพิงยี่เป็นแม่ทัพขึ้นไปตีเมืองเชียงแสน แต่ไม่สำเร็จเลยกวาดต้อนผู้คนจากเมืองเชียงแสนมาจำนวนมาก พระเจ้าเมืองเชียงใหม่ขณะนั้นจึงได้ให้พระยาชมภูเป็นหัวหน้านำผู้คนจากเมืองเชียงแสนที่กวาดต้อนมานั้นไปหาที่สร้างบ้านเรือนในบริเวณบ้านยางเนิ้ง ซึ่งเป็นอำเภอสารภีในปัจจุบัน อ่านเพิ่มเติม
